Temel İstatistik Bilgileri Serisi

Öncelikle merhaba ben Taner, İstatistik Bölümü 1.sınıf öğrencisiyim. Öğrendiklerimi ve öğrenmeye devam ettiğim şeyleri sizlerle paylaşarak bilgiyi yaymak istedim.

İstatistik, belirli bir amaç için veri toplama, tablo ve grafiklerle özetleme, sonuçları yorumlama, sonuçların güven derecelerini açıklama, örneklerden elde edilen sonuçları kitle için genelleme, özellikler arasındaki ilişkiyi araştırma, çeşitli konularda geleceğe ilişkin tahmin yapma, deney düzenleme ve gözlem ilkelerini kapsayan bir bilimdir.

Uygulama Alanları

• Ekonomi + İstatistik = Ekonometri
• Psikoloji + İstatistik = Psikometri
• Tıp + İstatistik = Biyoistatistik
• Sosyoloji + İstatistik = Sosyometri

Kitle,Yığın = Belirli bir özelliğe sahip birimlerden ya da nesnelerden elde edilen ölçümlerin oluşturduğu kümedir. Kitledeki birim sayısı “N” ile gösterilir.

1.Sonlu kitle = Bir kitledeki birimler sayılabilirse sonlu kitledir.

2.Sonlu kitle = Bir kitledeki birimler sayılmıyorsa sonsuz kitledir.

Örneklem = Çekildiği kitleyi temsil ettiği düşünülen ve kitleye göre daha az sayıda birey ya da gözlemden oluşan alt kümedir.

Örneklem Büyüklüğü = Örneklemdeki gözlem ya da birey sayısıdır. “n” ile gösterilir.

Tanımlayıcı İstatistik = Örneklem sayısal veya grafiksel olarak özetlenir.

Çıkarsamalı İstatistik = Olasılığı göze alır ve daha büyük bir istatistiksel yığın hakkında sonuç çıkarır. Bu sonuçlar,  evet/hayır şeklinde cevaplar olabileceği gibi, sayısal özelliklerin tahmin edilmesi, gelecekteki değerlerin öngörülmesi, veriler arasındaki ilişkinin/ilişkilerin yorumlanması veya bu ilişkin modellenmesi şeklinde olur.

Değişken = Gözlemden gözleme farklı değerler alabilen objelere, niteliklere ya da durumlara değişken denir.

Rastgelelik-Belirsizlik =   Rastgelelik, bir kitleden örneklem seçerken kitleye ilişkin hiçbir bilgi kullanılmadığı durumu ifade eder. Örneğin, içinde aynı büyüklükte ve farklı renklerde toplar olan torbadan torba içine bakmadan bir top seçersek bu seçim rastgele olacaktır. Torbanın içine bakarak aldığımız seçim rastgele olmayacaktır. Bir olayın çıktısı belli değilse, o olay rastgele olaydır. İstatistikte pek çok problemde deneylerin çıktıları, sonuçları ile ilgilenir.

Örnekler :

• Bir öğrenci bir test sınavında doğru ve yanlış cevaplayacağı soru sayısı ile ilgilenebilir. Deney : Test, Sonuç ya da çıktı : doğru cevaplanan soru sayısı
• Bir jeolog kaya örneğinin yaşı ile ilgilenebilir.Deney: Kaya örneğinin incelenmesi, sonuç : kaya örneğinin yaşı

Yukarıdaki örneklerin tümünde aslında öğrenci ve jeolog deney sonuçları ile ilişkilendirilen rakamlarla ilgilenir. Bu deneyler rastgelelik ve belirsizlik içerir. Dolayısıyla, çıktı da değişkenlik gösterir.